Nói vui là nếu Huyền Trang đại sư trong Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân mà thông minh sắc sảo như Huyền Trang đại sư trong 81 án tây du thì Ngộ Không đỡ phải vất vả :)).

Nói thế, chứ tác giả Trần Tiệm chỉ mượn tích Tây Du để xây dựng một tác phẩm trinh thám thôi.

Huyền Trang đại sư từ nhỏ thông minh, có tư chất, sau này càng tỏ ra là người hiểu biết, thông tuệ kinh phật, tiếng tăm lan truyền ai cũng nể phục.

Với tâm nguyện đem lòng giáo hoá chúng sinh, Huyền Trang lên đường vân du, học hỏi mở rộng tầm hiểu biết, nguyện sang Tây Trúc thỉnh cầu kinh phật, phổ độ chúng sinh.

Nhưng trên đường vân du, đi tìm người huynh trưởng là Trường Tiệp, tới Hoắc Ấp, Huyền Trang gặp phải vô số chuyện lạ lùng, bị ám sát 3 lần, rơi vào tình cảnh éo le, rắc rối.

Cái lạ và độc đáo ở 81 án tây du tập 1 Đại Đường Nê Lê Ngục là tác giả khéo léo lồng ghép những triết lý nhà phật vào trong các vụ án. Nhân quả báo ứng, thiện ác xử phân. Ngục Nê Lê trong truyền thuyết là nơi những người sống ở dương gian khi lìa xa nhân thế sẽ được phân xử. Khi còn sống ở nhân gian mà tích nhiều công đức, sống thiện lương, một lòng hướng thiện sẽ được lên cõi trên. Ngược lại, những người khi ở nhân gian sống điều xảo trá, gây điều thị phi, oan nghiệt khi chết sẽ bị rơi vào ngã quỷ, tuỳ tội trạng mà bị đày, bị trừng phạt bởi những hình phạt thảm khốc.