Mộ Đom Đóm

Ấn tượng nhất không thể không nhắc đến truyện ngắn Mộ đom đóm. Truyện kể về anh em Seita và Setsuko. Vì chiến tranh, bố thì đi chiến đấu lâu nay không có tin tức gì, mẹ thì qua đời do vụ đánh bom bởi “những tiếng gào nặng nề của những chiếc B29 lại ầm ĩ không thôi”. Hai anh em phải dựa vào nhau mà sống với số tiền ít ỏi trong sổ tiết kiệm của mẹ. Nhưng rồi mùa màng khan hiếm, Setsuko bị suy dinh dưỡng dẫn đến những câu chuyện đau lòng.

Không hiểu sao nhưng tôi thấy phim Mộ đom đóm có sức truyền cảm hơn nhưng đọc thêm quyển sách này sẽ hiểu thêm về câu chuyện. Mộ đom đóm là những câu chuyện bi thương, tàn khốc của chiến tranh những năm 1945. Đúng hơn là tác hại của chiến tranh đến những đứa trẻ còn đang tuổi ăn tuổi học. Những cảnh phải bỏ nhà đi lánh nạn nhà người thân, những số phận bị hắt hủi, những bữa cơm không đủ no, những cảnh đời thiếu thốn tình thương của cha mẹ để rồi phải đi ăn trộm, ăn cắp. Những ám ảnh của chúng đến cả khi lớn lên, ám ảnh với chiến tranh đến hiện tại.

Tác giả miêu tả hiện tại rồi quay về quá khứ. Nêu lên cái sự thật tàn khốc đến đau lòng trong quá khứ để đồng cảm với nhân vật. Những câu chuyện tàn khốc, lạnh lùng có cái kết ngang khiến người đọc có nhiều cảm xúc đan xen khi kết thúc mỗi câu chuyện. Nhờ có cuốn sách này, tôi thấy hứng thú muốn tìm hiểu về chiến tranh - những câu chuyện quá khứ bi đát.

Điểm 8/10

Tác giả: Nosaka Akiyuki

Lấy bối cảnh Nhật Bản trước và sau chiến tranh thế giới thứ 2, đúng hơn là tập trung vào thời khắc chuyển giao của nước Nhật khi còn tham chiến và khi đã bại trận, tác giả Nosaka Akiyuki đã miêu tả chân thật cũng như trần trụi nhất những mảnh đời, cuộc sống của con người trong thời kỳ ấy, những con người luôn bị dằn vặt, ám ảnh và đâu đó trong tâm trí họ vẫn đeo đẳng mãi cái nỗi sợ, nỗi kinh hoàng mà chiến tranh "ban tặng".

Đặc trưng của chiến tranh mà “Mộ đom đóm” nhắc đến là gì? Là những đống đổ nát, là tang thương, đói nghèo, bệnh tật,… Và khi con người được đặt trong hoàn cảnh ấy, họ dường như bị kìm hãm, bị cướp mất đi phần lương thiện, sự minh mẫn, chỉ để lại trong họ nỗi lo lắng, đau khổ, khiến cho tâm lý bị thương chấn mạnh mẽ, dẫn đến những suy nghĩ không được ổn định.

Cả tác phẩm vào gồm 6 truyện ngắn: bao gồm những nhân vật khác nhau, có hoàn cảnh sinh sống khác nhau, nhưng cùng có đặc điểm chung là đều trải qua, đều cảm nhận được cái không khí trước và sau những giờ khắc hồi hộp của tháng 8, tháng 9 năm 1945.

Mở đầu là câu chuyện quen thuộc đã làm thành Anime “Mộ đom đóm”. Chuyện về Seita và Setsuko, hai anh em- nạn nhân của chiến tranh, nạn nhân của cái đói, cái bệnh và là nạn nhân của cả sự thờ ơ, ghẻ lạnh của những người xung quanh. Diễn biến của truyện hầu như giống với anime, chỉ có điều đọc truyện sẽ cảm thấy đồng cảm với người anh hơn, thấy được sự cố gắng, tận tụy và tình thương của cậu dành cho em mình. Một chàng trai lớp 10, cõng em gái trên lưng, một mình vượt qua nỗi mất mát về người mẹ đã mất, vượt qua bom đạn, vượt qua lời gièm pha, chế giễu… và trong thâm tâm luôn mong muốn em gái mình được vui vẻ, hạnh phúc. Thật sự là nếu đặt trong tâm thế của cậu, chưa chắc ai cũng sẽ làm tốt hơn. Ví dụ như trong câu truyện ngắn “Nuôi dưỡng đứa trẻ đã chết” cũng được in trong tác phẩm này, cũng là cô bé trong lứa tuổi của cậu, cũng là cô em gái nhỏ đáng thương, nhưng… thật sự khi đọc cảm thấy rất đau lòng và đáng sợ, chợt nghĩ là sống lâu trong cái lạnh lẽo, không có tình người, bản chất con người nhiều khi rồi cũng dần trở nên nguội lạnh nếu không cứng rắn, mạnh mẽ. Và còn còn nhiều câu chuyện khác, mỗi câu chuyện đều sẽ giúp độc giả có một cái nhìn đa chiều, chân thật hơn đối với cuộc sống của người Nhật trước và sau chiến tranh.

Tác giả kể chuyện theo lối thực tại đan xen quá khứ, không chia tách rõ ràng mà cứ đều đều như những dòng ký ức đan xen nhau dệt thành một câu chuyện trọn vẹn, hoàn chỉnh. Mới đọc thì có lẽ sẽ không hiểu và khá rối, nhưng đọc quen rồi thì thấy dễ hiểu hơn. Riêng mình thì khá thích vì cảm nhận được sự uyển chuyển của mạch thời gian, cũng như cảm được rõ ràng, chân thật nỗi ám ảnh của những người đã trải qua, đã sống trong thời kỳ chiến tranh.

Đọc xong thì nghĩ cuốn này nên được lưu ý trước khi đọc là tác giả không những miêu tả chi tiết về tâm lý, nỗi đau, nỗi kinh hoàng mà còn rất chân thật đến nỗi có nhiều vấn đề khá “người lớn”. Truyện “Mộ đom đóm” là truyện nhẹ nhàng nhất, tên cuốn sách cũng nhẹ nhàng nên đến với cuốn này với tâm lý nhẹ nhàng, sau đó nhận ra nó không hề nhẹ nhàng. =))

Sau tất cả thì thích tác phẩm này.

Đánh giá: 4/5

Như đã nói ở trên, nếu bỏ qua Mộ đom đóm thì có lẽ thành công duy nhất của tác giả ở cuốn sách này là việc mang chúng ta trở về với một Nhật Bản đầy u ám bởi khói bụi chiến tranh. Thế nhưng vì là Mộ đom đóm nên có lẽ mình sẽ không cho điểm quá thấp với cuốn sách này.

Cái thời kỳ mà người ta gọi là thời kỳ đổ nát và chợ đen. Nước Nhật, những năm 1945 và sau đó. Là thời kỳ bị bom đạn bắn phá trong thế chiến 2. Ngay kể cả khi Nhật đã thất bại trong cuộc chiến, chiến tranh chấm dứt thì việc khắc phục hậu quả của cuộc chiến cũng cần rất nhiều thời gian. Và thời kỳ đó sẽ không bao giờ nguôi ngoai trong ký ức của những người đang sống.

Cái đói đe doạ thường xuyên. Cái chết, cái nghèo khổ, sự tàn phá đổ nát khi người người, nhà nhà phải di tản để tránh bom, để được sống.

Lấy bối cảnh thời kỳ đó, Mộ đom đóm là tập hợp 6 truyện ngắn với những hoàn cảnh, số phận lênh đênh khác nhau nhưng được đánh giá cao nhất là hai truyện ngắn Mộ Đom Đóm và Tảo Nâu của Mỹ.

“Ngày 21/9/1945, một đứa trẻ lang thang chết trong ga Sannomiya. Ở đai cuốn bụng đầy rận của cậu bé, người ta tìm thấy một hộp đựng kẹo. Khi nhà ga ném chiếc hộp vào bóng tối, những con đom đóm bay lên tán loạn, và những mẩu xương trắng lăn ra. Đó là xương đứa em gái 4 tuổi của cậu, đã chết vì suy dinh dưỡng.”

Đó là hình ảnh đầu tiên của Mộ Đom Đóm để rồi trở lại cuộc sống trước khi chết của cậu bé Seita. KoBe bị ném bom dữ dội. Seita khi đó học lớp 9, rời xa người mẹ cõng em gái đi lánh nạn. Lúc gặp lại mẹ thì bà bị bỏng nặng và qua đời. Hai anh em đến ở nhờ nhà họ hàng thì bị ghẻ lạnh đành bỏ ra trú trong một cái hang tránh bom gần đấy. Đói ăn, chật vật, thiếu thốn mọi thứ, hai anh em bắt đom đóm bỏ vào màn thay đèn.

Hậu quả của những tháng ngày đói khổ chật vật đó là cô em gái Seita ngày càng gầy yếu và qua đời. Khi hoả thiêu thi thể em gái, lúc ngọn lửa bùng lên, vô vàn đom đóm theo đàn bay lên xung quanh, Seita nghĩ rằng em gái mình sẽ cùng chúng bay lên thiên đường. Ít lâu sau thì chúng cũng đưa Seita lên đường cùng em gái ở nhà ga Sannomiya.

Đa phần các câu chuyện đều được kể với kiểu viết hiện tại rồi quay trở về quá khứ cuộc sống trước đó, từ cuối lên đầu nhưng lối kể lại rất linh hoạt nhuần nhuyễn khiến người đọc như sống lại ở thời kỳ đó.

Không thể phủ nhận rằng đế quốc Nhật cũng đã từng xâm chiếm Việt Nam nhưng đọc tác phẩm này cũng hiểu thêm rằng chính người dân Nhật cũng không tránh khỏi sự ám ảnh, day dứt về thời kỳ đó.

Nếu biết rằng chính tác giả đã sống trong vùng sụt lún giữa thời chiến và hậu chiến, thế hệ sống nhục vì trôi nổi trong thời kỳ chuyển giao hỗn loạn này và cũng có cô em gái bị chết vì suy dinh dưỡng gần như trong câu truyện Mộ Đom Đóm thì bạn sẽ trân trọng những sáng tác của tác giả. Tác giả đã cố gắng quay lại bối cảnh đổ nát và chợ đen qua những sáng tác của mình. Mặc dù tác giả đã tự nhận mình là cố gắng chạy trốn khỏi thế hệ đó.

À tất nhiên những truyện ngắn khác cũng ám ảnh không kém nha. Có cả nuôi dòi rồi cá cược dòi ở trong phân nữa nha. Rồi cả bị anh đồng tính “sờ mó” khi nằm ngủ đến nỗi sau này phải “tự sướng” mới ngủ được.